MULTİPL SKLEROZ VE YAZ
Hemen herkes yaz aylarını sever. Ama bazılarımız yazla birlikte artan aşırı sıcaklardn rahatsız oluruz. Kışın yorucu temposunu yazın sıcağına tercih ederiz.
Multipl sklerozda sıcak kalıcı bir hasar yapmasa da hafif bir sıcaklık artışı bile MS belirti ve bulgularına geçici kötüleşmeye neden olabilir. Sıcaklık artışı MS’li bireylerde nelere neden olabilir:
* Yorgunluk (En önemli ve kayda değer belirtidir!) 
* Özellikle kollar ve bacaklarda güçsüzlük hissi
* Görme sorunlar (Bulanık görme, buğulu görme)
Belki de en önemlisi şudur: MS nedeniyle daha önce herhangi bir engelliği olan kişilerde var olan sorunun belirginleşmesine neden olabilir. Örneğin; sağ bacağında güçsüzlük şeklinde bir atak geçirmiş ve daha sonra atağı tamamen ya da tama yakın düzelmiş bir MS’lide sıcak hava bu belirtinin yeniden ortaya çıkmasına neden olabilir. Aynı durum daha önce az gören bir göz, uyuşma olan bir kol ya da dengesizlik için de geçerlidir. Sıcak ortamdan uzaklaştığında bu belirti ve bulgular da ortadan kalkar. Bu nedenle ortaya çıkan bu duruma “YALANCI ATAK” denir.
MS Belirtileri Sıcakta Neden Kötüleşir?
Sıcağın “yalancı atak”a neden olmasının temel nedeni, çevresindeki myelin tabakası hasar görmüş olan sinir liflerinde iletimin yavaşlamasıdır. Bu durum; yorgunluk, görme sorunları, güçsüzlük, dengesizlik gibi yakınmalara neden olur.
O halde yazın olanaklarından yararlanmayacak mıyız? Sıcak diye yaz planı yapmayacak mıyız? Elbette hayır.
Ne Yapmalı?
Sıcağın olumsuz etkilerine karşı yapılabilecek ilk ve en iyi şey korunmadır. Hava sıcaklığının ve nemin en yüksek olduğu saatlerde dışarıda en az süreyle olmaya çalışmak gerekir. Bu, güneşe hiç çıkılmaması anlamına gelmez. Çünkü güneş, birçok olumsuz etkilerini yanı sıra D vitaminin de en önemli bir kaynağıdır. Güneşin ultraviyole ışınları deri altında D vitamini oluşmasını sağlar. O nedenle güneşin tepede olduğu saatlerde (11:00 ile 14:00 arası) 15 dakika güneşlenmek yerinde olacaktır.
Sıcağın olumsuz etkilerinden korunmanın bir başka yolu da sıcak banyo, buhar odası, sauna gibi sıcaklığın yüksek olduğu ortamlardan sakınmaktır.
Yazın güzel havalarından yararlanırken vücudumuzu sıcağın olumsuz etkilerinden korumak mümkündür:
* Açık alan aktivitelerini günün daha serin saatlerinde yapın (sabah erken saatlerde ya da akşamüzeri olabilir)
- İhtiyaç duyduğunuzda ara verin.
* Daha serin sularda yüzün. Yürüme koşma gibi aktiviteleri de daha serin ortamlarda yapın (Su sıcaklığının 25 dereceden yüksek olmamasında yarar vardır). Suda yapılan egzersizler, yalnızca serin bir ortamda olunmasına değil aynı zamanda egzersizin sağlayacağı olanaklardan yararlanılmasına da neden olur. Dayanıklılığınızı artırır, kalp-akciğer kapasitenizi yükseltir. Gevşemenizi sağlar.
* Hava sıcaklığına uygun giyinin. Bunun için birçok atletin kullandığı yöntemleri uygulayabilirsiniz: Baş bantları, boyun ve bilek bantları kullanın. Hafif, pamuklu giysiler giyin. Şapka giyin.
* Sıcak bir havada dışarıya çıkacağınızda buzdolabında ya da derin dondurucuda soğutulmuş tişört giymek hiç fena bir fikir değil.
* Sıcak bir havada dışarıya çıkacağınızda buzdolabında ya da derin dondurucuda soğutulmuş tişört giymek hiç fena bir fikir değil. Bedeninizi serin tutun: Dışarı çıkmadan ya da egzersize başlamadan önce bedeninizi serinletmiş olmanız daha uzun sürede bedeninizin ısınmasına ve dolayısıyla daha uzun süre dışarıda kalmanıza/ egzersiz yapmanıza olanak sağlar. Bunun için:
- Bol sıvı tüketin. İdeal sıvı ‘SU’dur. Soğuk su içmek bedeninizin daha soğuk kalmasını sağlar.
* Bedeninizin susuz kalmaması önemlidir. Bunun için suyun atılmasına neden olabilecek içeceklerden kaçının. Kafein içeren içecekler (çay, kahve, gazlı içecekler…) idrar söktürücü özellikleriyle vücudunuzdan su atılmasına neden olurlar.
* Sevdiğiniz meyve sularını dondurun ve hafif erimiş olarak ama buzlu yiyin.
* Sebzeleri mümkün olduğu kadar çiğ tüketin. Pişirdiklerinizi sıcak olarak değil soğutulmuş biçimde yiyin, yanında soğuk yoğurt tüketin.
* Protein olarak; soğuk eti, soğuk haşlanmış yumurtayı ya da balığı sebzeyle tüketin.
* Soğuk çorbaları tercih edin
* Soğuk suyla banyo yapma ya da duş alma bir aktiviteden önce ve/ya da sonra vücut sıcaklığının düşürülmesinde önemli bir yardımcıdır.
- Ilık suyla başlayıp suyu giderek daha soğuk hale getirin.
- Gerek duşta gerekse küvette suyun içindeyken en az 10 dakika (mümkünse 20-30 dakika) suyla temasınız olsun
- Vücudunuzun üst yarısının soğutulması alt yarısından daha etkili bir genel soğuma sağlar.
* Serinletilmiş büyük alışveriş merkezleri, sıcak yaz günlerinde çok iyi bir zaman geçirme mekanı olabilir. Günü serin geçirmenizi sağlayabilir. Ama alışveriş merkezine gitmişken planlamadığınız şeyleri almasanız iyi olur !
